Nooit eerder werd er zo veel gefotografeerd en gefilmd tijdens een bedrijfsbezoek als bij Kunst- en Siersmederij Rein Tupker & zn. Het was dan ook een waar spektakel, er is een wereld voor ons open gegaan. Tupker heeft een ambachtelijke smederij met open vuur waar kunst gemaakt wordt, maar ook hekwerken, trappen, deuren, waterpartijen, haarden, lampen, raambeveiliging, te veel om op te noemen, en allemaal even bijzonder.
Kunstige gebruiksproducten
In de showroom kunnen we bij een drankje al een eerste blik werpen op het prachtige werk van Rein en zijn zoon Pascal. Rein is geen prater maar een doener, dus als snel neemt hij ons mee de werkplaats in. Elke medewerker heeft hier zijn eigen werkplek, de een houdt zich vooral bezig met hekwerken, de ander bijv. meer met trappen, of met restauraties. Het is niet alleen mooi en origineel praktisch werk wat hier gecreëerd wordt, er wordt ook kunst gemaakt. Sculpturen bijvoorbeeld, zoals de gesmede koeien bij de Eem, of een zonnewijzer die gemaakt wordt voor een bedrijf in Friesland. Ook de praktische producten zijn niet zomaar gebruiksartikelen. Alles wat hier gemaakt wordt is op een bijzondere wijze vormgegeven. Denk aan een hekwerk geïnspireerd op grassprietjes of een buitenlamp in de vorm van een bloem. Objecten worden hier niet gepoedercoat, zoals vaak het geval is, maar natgelakt. Dat betekent dat het product overschilderbaar is, een groot voordeel voor de klant.
Ambachtelijk smeden
Ambachtelijk en duurzaam smeden, met hergebruik van materialen, is arbeidsintensief maar het geeft bezieling aan het materiaal, aldus Rein. Tupker leidt veel mensen op. Dat is een investering in het vak, want na hun opleiding vertrekken ze vaak weer en moet Rein weer met nieuwe leerlingen aan de slag. Toch doet hij het graag, want het ambacht mag niet verloren gaan. Met name bij restauraties van oude objecten moet je weten hoe iets toentertijd gemaakt is om het op dezelfde wijze te kunnen restaureren.
Gilde
Tupker maakt veel artistieke objecten. Een opleiding heeft hij daar niet voor gehad, die waren er destijds niet zo veel, en smederijen gunden elkaar geen kijkje in de keuken. Hij heeft het zichzelf dus maar aangeleerd. Nu is er een gilde waar 66 smederijen bij aangesloten zijn. Het gilde wil de meestertitel voor smeden terug in het leven roepen. Daarvoor is er een ballotagecommissie van buitenlandse meestersmeden. Daar is een 4-jarige opleiding aan gekoppeld.
In de praktijk
Het brons komt aan in grote ronde staven. Die staven zijn het uitgangspunt voor alle objecten die gemaakt worden. Rein laat zien hoe dat in zijn werk gaat. Hij verwarmt het uiteinde van een staaf in het open vuur totdat het gloeit. Dan slaat hij het plat met de automatische smeedhamer. Brons is bewerkbaar bij 600-800 graden, dat is het nu niet meer, dus het gaat opnieuw in het vuur. Vervolgens gaat Rein met hamer en aambeeld aan de slag om een ronding te creëren. Onder onze ogen verandert de eens ronde buis in een prachtige bloemkelk. Het is hard werk, er moet snel en hard geslagen worden met zware hamers. Rein laat ter illustratie een krul zien. Zo’n krul is 6 uur werk voor 2 personen. Dat kost wat, maar dan heb je ook een product voor de eeuwigheid!